Dit is zonder twijfel het bekendste Italiaanse dessert. Romige mascarponemousse, met zachte, lichtzoete lange vingers en een flinke koffie-sterke-drank-tik. Met dit recept maak je als een echte Italiaanse nonna de lekkerste tiramisu.
Tiramisu wordt vaak gezien als het meest Italiaanse toetje ooit. Het zal je dus verbazen dat het pas is ontstaan in, jawel, 1960. Je zou denken dat zo’n traditioneel gerecht ook een enorm lange geschiedenis zou hebben, maar niks is minder waar. Wanneer het toetje precies is ontstaan is onduidelijk. Net als waar het precies ontstaan is. Ook al heeft tiramisu geen lange geschiedenis, de geschiedenis van dit overheerlijke dessert lijkt op veel andere geschiedenisverhalen van gerechten. Zoals zo vaak zijn er heel veel verhalen over het ontstaan van het gerecht en is er eigenlijk weinig wat echt zeker is. Alleen dat het erg lekker is.
19e eeuwse Viagra
Volgens de Accademia del Tiramisù, een organisatie die de tiramisu verspreidt (ja, die bestaat), is de tiramisu een stuk ouder. Zij beweren dat het bedacht is door de eigenaresse van een bordeel uit Treviso ergens in de 19e eeuw. Het was bedoeld voor cliënten om ze seksueel wat te prikkelen, een soort eerdere versie van Viagra, zeg maar. Tiramisu betekent dan ook letterlijk: ‘til me op’. De reden dat dit toetje pas in de jaren 80 in de kookboeken verscheen, zou door preutsheid komen. De meeste historici vinden dit echter een behoorlijk wankele theorie.
Het versterkt in ieder geval…
De regio Veneto claimt dat de oorsprong van tiramisu daar ligt. In 1969 zou het in het restaurant Le Beccherie uit Treviso bedacht zijn door de banketbakker Roberto Linguanotto en zijn vrouw Alba di Pillo. Het was bedoeld om zwangere vrouwen een versterkertje te geven zodat ze wat meer op krachten kwamen tijdens hun zwangerschap. Het gerecht werd in 1972 aan het menu toegevoegd.
Maar, wacht eens even. Zwangere vrouwen? Die mogen toch helemaal geen tiramisu? Daar zit toch drank in? Nou, in de eerste recepten die gevonden zijn van tiramisu zit geen drank. Officieel is dit een alcolholvrij toetje. In mijn recept zit wel drank, dat geeft hem net iets meer pit, maar je kan de drank ook prima achterwege laten als je bijvoorbeeld een zwangere vrouw bent of je de tiramisu voor kinderen maakt.
De strijd om de tiramisu
Lang werd Le Beccherie gezien als de geboorteplaats van tiramisu. In 2016 vonden ze in de regio Friuli Venezia Giulia echter een ouder recept. De auteur van dit recept was Norma Pielli, de chef van het Albergo Roma hotel in het dorpje Tolmezzo. Deze ontdekking was verbluffend en leidde ertoe dat de Italiaanse regering tiramisu erkende als de prodotto agroalimentare tradizionale, een officieel erkende, traditionele regionale lekkernij, van Friuli Venezia Giulia. Hier waren de mensen uit Veneto niet blij mee en ze dreigden met een aanklacht.
De recepten hebben dezelfde ingrediënten en bevatten beiden geen drank. Het verschil is wel dat er in de versie van Le Beccherie alleen eidooiers gebruikt worden en in het recept van Norma Pielli eidooiers en stijfgeklopte eiwitten.
Tiramisu takes over the world
Met maar 6 ingrediënten (7 in mijn geval) krijg je dus een onwijs lekker toetje. Niet zo gek dus, dat tiramisu ook vrij snel in andere landen populair werd. Het sloeg aan in New York en werd daar zo populair dat Nigella Lawson het dessert in 1990 in haar boek How to Eat de Black-Forest cake van de 90’s noemde.
Overal eten mensen tiramisu. Kijk op een menukaart van welk Italiaans restaurant waar ook ter wereld en je ziet tiramisu staan. Er bestaat zelfs een jaarlijks Tiramisù Wereldkampioenschap. Deze vindt plaats in Veneto, waar ze nog steeds van mening zijn dat de tiramisù daar vandaan komt. De wedstrijd heeft 2 categorieën: de originele tiramisu (waar dus geen drank in zit) en een creatief recept. De winnaar van 2023 won met een tiramisu met, naast de gewone ingrediënten, kaneel, pure chocolade en perenjam. Sommige deelnemers gaan zelfs nog verder en experimenteren met matcha, citroen, aardbeien of chili.
Nu is een beetje experimenteren in de keuken hartstikke leuk, maar niet alle Italianen zijn er even blij mee. In 2013 wilde de gouverneur van Veneto dat de Europese Unie tiramisu een beschermde status kreeg, gebaseerd op de ingrediënten van 1970, waardoor tiramisuvarianten met extra ingrediënten geen tiramisu meer zouden mogen heten. Zeg maar vaarwel tegen de aardbei- limoncello- en pepernotentiramisu dus. Ergens heeft ze ook wel gelijk. Want waarom zou je een simpel, goedkoop, snel en superlekker toetje in vredesnaam aanpassen?
Tiramisu
Ingrediënten:
Voor de lange vingers:
- 4 eieren
- 120 g suiker
- 100 g bloem
- 20 g maïzena
- 1 tl vanille-extract
- Snuf zout
Voor de tiramisu:
- 4 eieren
- 120 g suiker
- 500 g mascarpone
- 350 ml sterke koffie, helemaal afgekoeld
- 4 el marsala, amandellikeur, koffielikeur of cognag kan ook
- Cacaopoeder
Zo maak je dit:
Voor de lange vingers:
- Verwarm de oven voor op 175 C en bekleed een bakplaat met bakpapier.
- Scheid de eieren en klop de eiwitten met een snuf zout stijf. Voeg als de eiwitten beginnen te schuimen beetje bij beetje de helft van de suiker toe en klop tot de eiwitten helemaal stijf zijn en de suiker is opgelost.
- Klop de eidooiers met de rest van de suiker en het vanille-extract 5 minuten tot een lichtgeel luchtig mengsel.
- Spatel de eidooiers door het opgeklopte eiwit.
- Zeef de bloem en de maïzena in gedeelten boven het eimengsel en spatel het er voorzichtig doorheen.
- Schep het beslag in een spuitzak met een glad spuitmondje van 1,5 cm doorsnede. Spuit banen van 8 centimeter op de bakplaat. De lange vingers rijzen nog een beetje, dus hou voldoende afstand tussen de lange vingers. Bestrooi de lange vingers met een beetje suiker.
- Bak de lange vingers in 10-15 minuten gaar en goudbruin. Laat ze helemaal afkoelen op een rooster.
Voor de tiramisu:
- Scheid de eieren en klop het eiwit met de helft van de suiker stijf.
- Klop de eidooiers met de andere helft van de suiker tot een lichtgeel mengsel.
- Roer de mascarpone kort door en spatel dit voorzichtig door de opgeklopte eidooiers.
- Spatel daarna voorzichtig het eiwit door het mascarponemengsel. Meng het niet te lang, als je het te veel mixt, wordt het te dun. Zet het even aan de kant.
- Roer de afgekoelde koffie en de marsala door elkaar en schenk dit in een diep bord. Doop de lange vingers met een kant in het koffiemengsel en leg ze met de koffiekant naar boven in een grote schaal.
- Bedek de bodem van de schaal met lange vingers en verdeel daarna ⅓ deel van het mascarponemengsel er overheen. Maak dan een laag met lange vingers en verdeel weer ⅓ deel van het mascarponemengel er overheen. Herhaal dit nog een laatste keer.
- Zet de tiramisu minimaal 4 uur in de koelkast om op te stijven. Bestuif de tiramisu voor het serveren met een laag cacaopoeder.
Tips:
- Heb je geen zin/tijd om lange vingers te bakken? Gebruik dan 200-250 gram gekochte lange vingers.
- Let op! In dit recept gaat rauw ei. Deze tiramisu is dus niet geschikt voor zwangere vrouwen.
- Wil je de tiramisu met kinderen eten? Geen probleem, laat dan de alcohol gewoon weg. In de originele recepten van tiramisu zat dus überhaupt geen alcohol, dus dan ben je zelfs authentieker!