Lichtzure appeltjes, kruidige specerijen, een knapperig deeg, romige amandelspijs en hier en daar de zoete hint van een rozijn: er gaat niets boven de klassieke appeltaart.
Oma’s appeltaart
Wat is er lekkerder dan appeltaart? Sorry, maar ik kan echt niks bedenken dat lekkerder is dan een flink stuk lauwwarme zelfgebakken appeltaart. Oké, een flink stuk lauwwarme zelfgebakken appeltaart met slagroom en vanilleijs. Dat is het enige dat nog lekkerder is.
Dit is mijn eigen recept voor appeltaart, zoals ik hem lekker vind. Ik heb het recept zelf bedacht, dus ik weet niet of je het oma’s appeltaart kan noemen… Begrijp me niet verkeerd hoor, mijn oma kan ook heel lekkere appeltaart bakken, maar ik vind dit recept toch het allerlekkerst. Mijn oma heeft me zelfs om mijn recept gevraagd, nou dan doe je toch wel iets goed! Dat deze appeltaart het lekkerst is, dat zegt iedereen natuurlijk over zijn of haar taart (of die van zijn of haar oma). Het internet staat vol met appeltaartrecepten en iedereen claimt dat zij toch echt het aller- aller- allerlekkerste recept voor deze taart hebben. Als je op zoek gaat naar een klassiek appeltaartrecept voor, vind je al gauw een stuk of 100 verschillende varianten. Met of zonder rozijnen, spijs, noten, veel of weinig deeg, appels in blokjes, schijfjes of zelfs hele appels, het is maar net wat je lekker vindt. Voel je dus ook vrij om mijn recept compleet aan te passen naar eigen wens. Ik geef je hieronder een aantal tips om zo je eigen perfecte recept te creëren en je eigen aller- aller- allerlekkerste appeltaart te bakken.
Jouw aller- aller- allerbeste appeltaart
In deze taart gaat er amandelspijs op de bodem. Het spijs heeft een dubbele functie, het is én lekker (vind ik dan) én het zorgt ervoor dat het vocht van de appels opgenomen wordt. Zo krijg je geen zompige bodem. Mocht je niet van amandelspijs houden, kun je ook verkruimelde koekjes gebruiken. (bijvoorbeeld speculaasjes of stroopwafels of bitterkoekjes of…). Paneermeel werkt ook, maar zeg nou zelf: koekjes zijn een stuk lekkerder. Daarnaast gaat er een behoorlijke hoeveelheid krenten en rozijnen door mijn vulling, maar deze kun je ook weglaten als je daar niet van houdt. Je zou ze ook kunnen vervangen voor ander gedroogd fruit zoals abrikozen of dadels. Als je wil kan je ook wat gehakte nootjes toevoegen. Ik ben hier niet zo van, maar het is maar net wat je zelf wil. Voeg dan ongeveer 75-100 g gehakte nootjes toe en gebruik 50-75 g minder gedroogd fruit.
En dan de grote vraag: want welke appels kun je nu het best gebruiken? Om heel eerlijk te zijn, ik heb geen flauw idee. Meestal vraag ik op de markt om de beste appeltaartappels die ze op dat moment hebben en krijg ik een mix van verschillende soorten appels mee. Ik weet in ieder geval dat Elstar appels altijd lekker zijn en goudreinetten gebruik ik ook regelmatig. Ook goede appels zijn de appels die net iets te lang in de fruitschaal gelegen hebben en die je niet zo snel meer in je tas stopt om lekker mee te nemen als tussendoortje. Daarmee ga je ook nog eens voedselverspilling tegen.
Ouwe taart
Het zal je niet verbazen: appeltaart is eeuwenoud. Het eerste geschreven recept voor de taart is te vinden in een 14e eeuws Engels kookboek, getiteld The Forme of Curry. Naast appels gaan er in de taart ook nog specerijen, vijgen, rozijnen en peren. De taart heeft geen deegkorst zoals wij die kennen: de vulling wordt gebakken in een coffyn. Dit is een soort omhulsel van deeg wat niet opgegeten werd. Het diende alleen om de vulling in te bakken en bij elkaar te houden. Ook in Nederland is de appeltaart al eeuwen te vinden. In het eerste gedrukte Nederlandse kookboek, Een notabel boecxken van cokereyen, staat al een recept voor appeltaart. Niet zo gek dus, dat appeltaart een typisch Nederlandse klassieker is.
Wij Nederlanders zijn echter niet de enige die appeltaart als klassieker zien. Ook in Amerika is hij razend populair. Daar gaat het gezegde zelfs: “as American as apple pie”. Dat klopt alleen niet helemaal. Appels komen oorspronkelijk namelijk niet eens in Amerika voor. Toen Europeanen Amerika koloniseerde namen ze appels en later ook appeltaart met zich mee. Verder komen de specerijen die in de taart zitten uit landen als Indonesië of Sri Lanka.
Het eerste Amerikaanse recept voor appeltaart is dan ook veel ouder dan de Engelse of de Nederlandse. In het allereerste Amerikaanse kookboek American Cookery van Amelia Simmons staan 2 recepten voor appeltaart. Appeltaart was makkelijk en betaalbaar en werd daarom in de 18e en 19e eeuw steeds populairder in Amerika. De taart werd echter pas een onderdeel van de Amerikaanse cultuur in de 20e eeuw. Advertenties, het nieuws en de wereldoorlogen transformeerden de appeltaart van een lekker makkelijk taartje in een nationalistisch symbool. In 1902 stond er in een artikel uit de New York Times dat taart het Amerikaanse synoniem van welvaart was en dat mensen die taart aten niet permanent overwonnen konden worden.
As American as
Appeltaart werd in de 20e eeuw dus langzaamaan een symbool voor Amerika. Ook het gezegde: “as American as apple pie”, komt uit deze eeuw. Het is onduidelijk waar en wanneer het gezegde precies ontstaan is, maar in de Gettysburg Times uit 1924 staat een advertentie met: “New Lestz Suits that are as American as apple pie”.
De Tweede Wereldoorlog zorgde voor de verankering van appeltaart als typisch Amerikaans. Amerikaanse soldaten verkondigden dat ze vochten voor “hun moeder en appeltaart”. Daarnaast vond hij ook zijn weg in oorlogskookboeken, kookboeken die aangepast waren op de oorlogsrantsoenen.
Appeltaart is dus van oorsprong niet Amerikaans, al wordt dat wel geclaimd. Appeltaart kan daarentegen wel beschreven worden als iets typisch Amerikaans. De Amerikaanse appeltaart is een mix van ingrediënten, culturen en tradities van over de hele wereld, gecombineerd en hervormd tot een Amerikaanse representatie. Dat is niets minder dan de zo ongeveer de hele Amerikaanse cultuur, waar het grootste gedeelte van de bevolking afstamt van populaties die oorspronkelijk niet in Amerika voorkwamen. De Amerikaanse appeltaart representeert de ervaring van immigranten. Amerika is gebouwd op tradities, culturen en verhalen, afkomstig uit allerlei bevolkingsgroepen en heeft die samengevoegd tot een rijke, levendige en geheel eigen cultuur.
De Dutchies zijn beter!
Toch komen er ieder jaar een groot aantal Amerikaanse toeristen naar Nederland om een hapje te proberen van onze appeltaart. Ik ben nog nooit in Amerika geweest, dus vergelijken kan ik niet, maar ik weet wel dat de Nederlandse versie van appeltaart errug lekker is. Het allerlekkerst is hij als hij nog een beetje warm is. Mét een flinke dot slagroom of een bol ijs. Of allebei. Het is helaas het verstandigste om de appeltaart helemaal te laten afkoelen, dan is hij makkelijker te snijden. Appeltaart warm aansnijden wordt namelijk 1 grote puinhoop. Je zou eventueel wel een stuk appeltaart kunnen opwarmen in de oven zodat ‘ie weer de perfecte temperatuur heeft. Maar ik begrijp ook wel dat zo’n dampende appeltaart enorm verleidelijk is en je helemaal geen zin hebt om te wachten. In dat geval zou mijn moeder zeggen: het moet toch kapot je mond in…
Appeltaart
Ingrediënten:
Voor het deeg:
- 300 g bloem
- 200 g boter, koud
- 100 g witte basterdsuiker
- Snuf zout
- 1 tl bakpoeder
- ½ citroen
- ½ ei
Voor de vulling:
- 1 kilo appels
- 3 tl kaneel
- 1 el maïzena
- 50 g suiker
- 60 g rozijnen
- 170 g amandelspijs
- 1 ei
Verder:
- ½ ei, om te bestrijken
- 250 ml slagroom
- 25 g poedersuiker
Zo maak je dit:
- Om het deeg te maken:
- Rasp de citroen en klop het ei los.
- Snij de boter in blokjes.
- Doe alle ingrediënten voor het deeg in een kom en kneed er een samenhangend geheel van.
- Verpak het deeg in plasticfolie en laat het minimaal 1 uur in de koelkast rusten.
- Om de vulling te maken:
- Schil de appels en verwijder de klokhuizen.
- Snij de appels in dunne partjes en doe ze samen met de kaneel, het custardpoeder, de suiker en de rozijnen in een kom en roer alles goed door elkaar. Zet de vulling even aan de kant.
- Kluts het ei los en meng de spijs met het ei tot het makkelijk smeerbaar is. Zet het spijsmengsel ook even aan de kant.
Om de appeltaart te bakken:
- Vet een springvorm van 24 cm in met boter en verwarm de oven voor op 175 C.
- Kneed het deeg kort door en rol daarna ⅔ deel van het deeg uit op een licht bebloemd werkblad tot een grote ronde lap met een dikte van ongeveer 4 mm. Bekleed de springvorm hiermee.
- Verdeel de amandelspijs over de bodem. Schep de appelvulling in de vorm en druk deze goed aan.
- Rol het overgebleven deeg ook uit tot een ronde lap met een dikte van 4 mm en snij dit in dunne reepjes van 1,5 cm. Leg de reepjes deeg in ruitvorm over de taart en druk de randjes goed aan.
- Bestrijk de bovenkant van de taart met ei en bak de taart in 60-80 minuten goudbruin en gaar. Bedek de taart na 40 minuten eventueel met aluminiumfolie om te voorkomen dat de bovenkant te donker wordt. Haal de taart uit de oven en laat hem afkoelen.
Om de slagroom op te kloppen:
- Doe de slagroom met de poedersuiker in een kom en klop deze op tot een stevige, dikke room.
- Serveer de appeltaart met de opgeklopte slagroom.
Tips:
- Hou je niet van amandelspijs of heb je een notenallergie? Vervang het spijs voor een laagje verkruimelde koekjes (speculaasjes zijn het lekkerste).
- Je kan de appeltaart 3-4 dagen in de koelkast bewaren. Dek hem goed af met plasticfolie.
- Je kan appeltaart ook invriezen. Dan is hij 2-3 maanden goed.
- Zin in warme appeltaart? Verwarm de taart 5-10 minuten in de oven op 180 graden (10-15 minuten als hij uit de vriezer komt).